نوع مثبت کمال‌طلبی را می‌توانیم پیشرفت‌گرایی بنامیم که به طور معمول یک انگیزۀ شناخته‌شده و تاحدودی مورد پذیرش است. همۀ ما برای رسیدن به هدف‌هایمان برنامه‌ریزی و تلاش می‌کنیم و این موضوع نه‌تنها منفی نیست، بلکه پسندیده هم هست. اصولاً لازمه موفقیت هر فرد و هر جامعه داشتن روح پیشرفت‌گرایی و برنامه‌ریزی و عمل برای رسیدن به آن است. در ادامه مقایسه بین کمال‌طلبی مثبت و منفی را ببینید و دقت کنید شما با کدام‌یک تطابق بیشتری دارید:
کمال‌طلبی مثبت
* معیارهای سطح بالا برای خود
* واقع گرایانه‌دیدن هدف‌ها و در صورت نیاز تعدیل آنها
* مقایسۀ هدف‌ها و معیارها با امکانات و توانایی‌های خود
* ارزیابی واقع‌گرایانه از انتظارات دیگران نسبت به خود
* انعطاف در تعدیل هدف‌ها و معیارهای خود بر اساس واقعیات
* بازبینی هدف‌ها در صورت عدم موفقیت و شکست
کمال‌طلبی منفی
* معیارهای سطح بالا برای خود
* انعطاف‌ناپذیری در تعدیل هدف‌ها و معیارها
* درگیری هیجانی با معیارها و نگرانی از عدم تحقق آنها
* ترس از سرزنش دیگران در صورت عدم موفقیت
* تلاش سرسختانه برای رسیدن به هدف‌ها به هر قیمت
* ترس از شکست در رسیدن به هدف‌ها
هستۀ اصلی کمال‌طلبی منفی معیارهای سطح بالا و سرسختانه نیست، بلکه هیجان‌های جانبی و به‌ویژه ترس از شکست در رسیدن به هدف‌ها و سرزنش‌شدن است. اگر قضاوت دیگران دربارۀ شما خیلی مهم و در حدی است که تعادل روحی شما را به‌هم می‌ریزد، نگران کمال‌طلبی منفی در خودتان باشید. بهتر است ابعاد این نوع کمال‌طلبی را بیشتر بشناسیم.
این مطلب ادامه دارد.
منبع: دکتر عزیزالله تاجیک اسمعیلی (سُهِش)